غار علیصدر،جاذبه ای دیدنی و فراموش نشدنی
غار علیصد (علیصدر)، یکی از جاذبه های دیدنی استان همدان. نگینی درخشان در دل زمین و بزرگترین غار آبی قابل قایقرانی جهان محسوب میشود. تصور کنید، قایقسواری در دالانهای تو در تویی که میلیونها سال توسط نیروی آب تراشیده شدهاند، با قندیلها و استالاکتیتهایی که همچون آثار هنری ظریف از سقف و دیوارهها آویزانند. این تنها گوشهای از تجربه بینظیری است که در انتظار بازدیدکنندگان غار علیصدر قرار دارد. در این مقاله، به اعماق این شگفتی زمینشناسی سفر خواهیم کرد و تمامی جوانب آن، از تاریخچه پیدایش گرفته تا مسیر دسترسی و بهترین زمان بازدید را مورد بررسی قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید تا در این سفر مجازی، قدم به دنیای اسرارآمیز غار علیصدر بگذاریم.
غار علیصدر همدان بزرگترین غار قابل قایقرانی جهان با مسافت حدود 2400 متر مسیر قایقرانی.
تاریخچه شکلگیری و کشف غار علیصدر همدان
غار علیصدر تنها یک جاذبه توریستی نیست، بلکه گواهی زنده بر قدمت و پویایی کره زمین است. بر اساس مطالعات زمینشناسی، سنگهای تشکیلدهنده این غار به دورهی دوم زمینشناسی، یعنی دورهی ژوراسیک باز میگردد، دورانی که از حدود 190 میلیون سال پیش آغاز شده و تا 136 میلیون سال قبل ادامه داشته است. تصور کنید، زمانی که دایناسورها بر زمین حکمرانی میکردند، فرآیندهای شکلگیری این غار در اعماق زمین آغاز شده بود.

روند تکامل و پیدایش غار علیصدر
پیدایش غار علیصدر نتیجهی تعامل شگفتانگیز آب باران و گاز دیاکسید کربن با لایههای ضخیم آهکی زمین بوده است. گاز دیاکسید کربن موجود در هوا با حل شدن در آب باران، ترکیبی ناپایدار به نام بیکربنات کلسیم را به وجود آورده و این ترکیب اسیدی به تدریج سنگهای آهکی را حل کرده و فضاهای خالی را ایجاد نموده است. در طول میلیونها سال، این فضاهای خالی به یکدیگر پیوستهاند و شبکهی پیچیدهای از دالانها، دهلیزها و تالارها را به وجود آوردهاند که امروزه با عنوان غار علیصدر شناخته میشود.
دریاچه زیرزمینی غار علیصدر همدان دارای آبی زلال، بیرنگ و بیبو است.
تاریخچه کشف غار علیصدر
تاریخ کشف غار علیصدر نیز داستانی شنیدنی دارد. اگرچه مردم محلی روستای علیصدر از دیرباز از آب این غار استفاده میکردند و از وجود آن آگاه بودند، اما برای مدتی طولانی، ورود به بخشهای عمیقتر غار به دلیل دهانهی تنگ آن امکانپذیر نبود. اولین کاوشهای علمی در غار علیصدر به سال 1342 هجری شمسی (حدود 1963 میلادی) بازمیگردد. تا قبل از سال 1355، دهانهی غار به قدری کوچک بود که تنها گروههای حرفهای کوهنوردی قادر به عبور از آن بودند. در ادامه شرح کاملی از کاوشگران اولیه غار علیصدر همدان آورده شده است.
غارعلیصدر به عنوان یکی از جاذبههای طبیعی ایران و جهان ثبت جهانی شده است.

عمومی سازی بازدید از غار علیصدر همدان
نقطهی عطف در تاریخ غار علیصدر، تلاشهای عبدالله حاجیلو در سال 1352 هجری شمسی (حدود 1973 میلادی) بود. او با گسترش دهانهی غار و انجام اقدامات لازم، راه را برای بازدید عمومی از این شگفتی طبیعی هموار کرد.
اولین سری فروش بلیط غار علیصدر
سرانجام، در سال 1355 هجری شمسی (حدود 1976 میلادی)، اولین سری از بلیطهای این غار به فروش رسید و غار علیصدر به عنوان یک جاذبهی گردشگری منحصربهفرد در سطح ملی و بینالمللی شناخته شد. همچنین، در سال 1387 هجری شمسی (2008 میلادی)، غار علیصدر به عنوان بیست و سومین اثر طبیعی ملی در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید.
لوکیشن غارعلیصدر همدان
مسیر دسترسی به غار علیصدر
رسیدن به غار علیصدر، آغاز ماجراجویی است. این غار شگفتانگیز در استان همدان و در نزدیکی روستایی به همین نام از توابع شهرستان کبودرآهنگ واقع شده است. برای دسترسی به این جاذبهی طبیعی منحصربهفرد، دو مسیر اصلی از شهر همدان وجود دارد:
- مسیر اول: از شهر همدان به سمت شهر لالجین، پایتخت سفال ایران، حرکت کنید و پس از آن، مسیر بیجار را در پیش بگیرید تا به مجتمع تفریحی توریستی علیصدر برسید.
- مسیر دوم: از شهر همدان به سمت شهر کبودرآهنگ حرکت کنید. پیش از رسیدن به شهر، مسیر خود را به سمت سهراهی نوژه (مسیر همدان به شهر رزن) تغییر داده و تابلوی راهنمای غار علیصدر را دنبال کنید.
هر دو مسیر از مناظر طبیعی و روستاهای دیدنی عبور میکنند و تجربهی سفر به غار علیصدر را دلپذیرتر میسازند. فاصلهی غار علیصدر از شهر همدان حدود 75 کیلومتر است. غار در بخش جنوبی روستای علی صدر واقع شده است. برای رفاه حال گردشگران، مجتمع تفریحی توریستی علیصدر با امکاناتی نظیر هتل، ویلاهای اقامتی، رستورانها، کافیشاپها، بازار بزرگ و شهربازی در این منطقه احداث شده است.

ساعات بازدید غار علیصدر
برای تجربهی این سفر منحصر بهفرد به اعماق زمین، تهیهی بلیط ورودی غار علیصدر الزامی است. برای اطلاع از آخرین قیمتها، توصیه میشود به وبسایت رسمی مجتمع تفریحی توریستی علیصدر مراجعه کرده و یا با دفاتر فروش بلیط در همدان و محل غار تماس بگیرید.
ساعات بازدید از غار علیصدر در طول سال متغیر است. بر اساس منابع موجود:
- شش ماههی اول سال (بهار و تابستان): از ساعت 8 صبح الی 18 عصر.
- شش ماههی دوم سال (پاییز و زمستان): از ساعت 8 صبح الی 15 بعد از ظهر.
توجه داشته بشید در ایام پیک کاری بازدید از غار علیصدر همدان ساعات بازدید تغییر می کند و تا پاسی از شب همچنان ادامه دارد.
قیمت بلیط غار علیصدر (سال 1404)
قیمت بلیط برای افراد بالق بلای 12 سال هر نفر 230 هزار تومان می باشد. (قیمت سه ماهه اول سال 1404)
توجه داشته باشید برای تهیه بلیط غار علیصدر فروش اینترنتی بلیط غار علیصدر در دسترس است.
لازم به ذکر است که غار علیصدر در تمامی روزهای سال، حتی در تعطیلات رسمی نیز پذیرای بازدیدکنندگان گرامی میباشد. شما میتوانید بلیط بازدید از غار را به صورت اینترنتی از وبسایت مجتمع، به صورت حضوری از گیشه بلیطفروشی در محل غار، از آژانسهای گردشگری طرف قرارداد و یا از کیوسکهای گردشگری مستقر در شهر همدان خریداری نمایید.

15 نکاتی برای بازدید از غار علیصدر همدان
اگر از جاذبه های دیدنی همدان بازدید می کنید و یا قصد سفر به همدان را دارید حتما توصیه می کنیم بازدید از غار علیصدر را در برنامه خود بگنجانید. برای بازدید از غار علیصدر و لذت بردن از زمان حضور خود در غار توصیه هایی وجود دارد که حتما مطالعه بفرمایید تا لذت بازدید غار علیصدر همدان را دو چندان کند.
- برای بازدید از غار علیصدر حتما از قبل بلیط تهیه کنید.
- در بدو ورود به غار اجازه دهید تا چشمان شما با فضای تاریک غار عادت کند.
- توصیه می کنیم موبایل خود را کامل شارژ کنید. از شگفتیهای زیادی باید فیلم برداری و عکاسی کنید.
- در زمان عکاسی و فیلم برداری به اطراف خود توجه داشته باشید. و از عکاسی با فلش جداً خودداری کنید.
- حتما 40 دقیقه زودتر در محل غار حاضر باشید. توجه داشته بشید در ایام نوروز و تابستان ترافیک سنگینی از علاقمندان به بازدید در این محل وجود دارد.
- برای بازدید از غار علیصدر حتما کفش راحت بپوشید. بخش های از مسیر غارنوردی نیاز به پیمایش پیاده دارد. همچنین برای بازدید از بخشهایی از غار نیاز به پله پیمایی دارید.
- کف غار علیصدر در اکثر مسیرها پیمایش پیاده خیس است. توجه ویژه به کودکان و سالمندان داشته باشید.
- محیط غار محیطی تاریک (با نورپردازی مناسب) و ساکت است. اگر از مکانهای اینچنین ترس دارید این مورد را به همراهان خود اطلاع دهید.
- برای سوار شدن به قایق ها جهت قایق سواری در محیط غار به هیچ وجه عجله نکنید. توجه داشته باشید ظرفیت هر قایق محدود است.
- به هیج وجه در محیط غار با صدای بلند صحبت نکنید و فریاد نزنید. تجربه سکوت در اعماق زمین را تجربه کنید.
- از لمس دیواره ها و احیاناً سقف غار علیصدر جداً خودداری کنید. توجه داشته باشید تشکیل هر سانت از استالاکتیت و استالاگمیتهای درون غار 100 سال زمان میبرد.
- در زمان قایق سواری توجه ویژه به کودکان داشته باشید. آب شفاف غار شما را گول نزند. عمق کف غار بیشتر از آن چیزی است که می بینید.
- از ورود هر گونه اشیای اضافه به درون غار خودداری کنید. بهتر است همراه خود یک کوله کوچک داشته باشید.
- از پرتاب کردن و ریختن آشغال در فضای غار علیصدر به جد اجتناب کنید. ذباله های خود را به بیرون از غار انتقال دهید. البته درون غار سطل آشغال وجود دارد.
- به همراه خود بطری آب آشامیدنی و شکلات داشته باشید. بازدید و پیمایش غاز حدوداً 1 الی 2 ساعت زمان میبرد.

امیدواریم موارد ذکر شده که حاصل تجربه است را با دقت مطالعه کنید و به کار ببندید. بدون شک بازدید از غار علیصدر تجربه ای بیاد ماندنی و متفاوت برای شما و همراهانتان خواهد بود. بیاد داشته باشید که دیگران هم حق دارن از زیباییهای این شگفتی طبیعی لذت ببرید.
امکانات رفاهی غار علیصدر
مجتمع تفریحی توریستی علیصدر با هدف ارائهی تجربهای آسوده و خاطرهانگیز به گردشگران، امکانات رفاهی متنوعی را فراهم آورده است:
- امکانات اقامتی: هتل، ویلاهای اقامتی مدرن و سنتی، سوئیتهای مجهز و کمپینگ در فضای باز.
- رستورانها و کافیشاپها: ارائهدهندهی انواع غذاهای محلی و بینالمللی و نوشیدنیهای گوارا.
- بازارچههای صنایع دستی: فرصتی برای خرید سوغات و یادگاری از همدان و غار علیصدر.
- شهربازی: فضایی مفرح برای سرگرمی کودکان و بزرگسالان.
- سایر امکانات: نمازخانه، سرویسهای بهداشتی، پارکینگ وسیع.
علاوه بر این امکانات در مجتمع اصلی، در نزدیکی غار نیز رستورانها و کافههای متعددی وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید. همچنین، خانههای محلی و اقامتگاههای بومی در روستای علیصدر نیز گزینههای مناسبی برای اقامت به شمار میروند.

ویژگیهای طبیعی و بینظیر غار علیصدر
غار علیصدر تنها به دلیل وسعتش مشهور نیست، بلکه ویژگیهای طبیعی منحصربهفرد آن است که این غار را به یکی از عجایب طبیعی جهان تبدیل کرده است. برخی از جذابترین ویژگیهای طبیعی این غار عبارتند از:
- بزرگترین غار آبی قابل قایقرانی جهان: غار علیصدر به عنوان بزرگترین غار آبی جهان شناخته میشود که امکان قایقرانی در طول دالانهای آن وجود دارد. این ویژگی، تجربهای بیبدیل و هیجانانگیز را برای بازدیدکنندگان رقم میزند.
- شبکهی پیچیده از دالانها و تالارها: این غار از دالانها، دهلیزها و تالارهای تو در تویی تشکیل شده است که توسط دریاچهی بزرگی به یکدیگر متصل میشوند. طول کلی مسیرهای کشف شده در غار علیصدر بیش از 11 کیلومتر است.
- آب زلال و شفاف: آب دریاچهی غار علیصدر بیرنگ، بیبو و دارای مزهای معمولی است. شفافیت آب به حدی است که میتوان تا عمق 10 متری را به راحتی و بدون تجهیزات مشاهده کرد. البته، به دلیل دارا بودن املاح زیاد، آب غار غیرقابل آشامیدن است.
- تنوع بینظیر سازندههای آهکی: در طول میلیونها سال، چکیدهشدن آبهای غنی از مواد معدنی، اشکال بدیع و شگفتانگیزی از استالاکتیتها و استالاگمیتها را در دیوارهها و سقف غار به وجود آورده است. این سازندهها که همچون آثار هنری طبیعی خودنمایی میکنند، شامل اشکالی مانند گل کلمی، سوزنی، پنجه اژدها، میدان ستونها، پنجه عقاب، آبشار سنگی، میدان کبوتر و قایق وارونه میشوند. همچنین، سنگی به شکل کلمه “الله” نیز در یکی از دیوارههای غار قابل مشاهده است که با نورپردازی جلوهای خاص یافته است.
- دمای ثابت: دمای هوای داخل غار در تمام طول سال ثابت و بین 12 تا 14 درجه سانتیگراد است. دمای آب نیز حدود 12 درجه سانتیگراد و تقریباً ثابت باقی میماند. این دمای مطبوع، بازدید از غار را در تمامی فصول سال لذتبخش میسازد.
- اکوسیستم منحصربهفرد: با وجود تاریکی و انزوا، حیات در اعماق غار جریان دارد. گونههای خاصی از موجودات زنده که به شرایط منحصربهفرد این محیط زیرزمینی سازگار شدهاند، در این اکوسیستم بینظیر زندگی میکنند. البته، در آب دریاچهی غار، هیچگونه حیات جانوری دیده نشده است.

مسیرهای قایق سواری و پیاده روی غار علیصدر
بازدیدکنندگان در طول سفر قایقرانی خود، مسیری مشخص و امن را طی میکنند که توسط راهنمایان مجرب همراهی میشوند. این مسیر معمولاً شامل بازدید از اصلیترین و زیباترین بخشهای غار، از جمله دالانهای وسیع، تالارهای مرتفع و گذر از کنار سازندههای آهکی چشمنواز است. تصور کلی از غار علیصدر به عنوان یک شبکهی گسترده و پیچیده از گذرگاههای آبی است که در اعماق زمین امتداد یافتهاند و تجربهای اکتشافی و ماجراجویانه را برای بازدیدکنندگان فراهم میآورند.
آب و هوای غار علیصدر
همانطور که اشاره شد، یکی از ویژگیهای قابل توجه غار علیصدر، آب و هوای ثابت و دلپذیر آن در طول سال است. هوای داخل غار همواره خنک و مرطوب است. دمای ثابت بین 12 تا 14 درجه سانتیگراد باعث میشود که در گرمای سوزان تابستان، ورود به غار همچون پناه بردن به یک مکان مطبوع و دلنشین باشد، و در سرمای زمستان نیز، دمای نسبتاً معتدل داخل غار، تجربهی بازدید را مطلوب میسازد. رطوبت بالای هوا نیز یکی دیگر از ویژگیهای جوی داخل غار است.

بهترین زمان بازدید از غار علیصدر
با توجه به آب و هوای ثابت و مطبوع داخل غار، میتوان در تمامی فصول سال از غار علیصدر بازدید کرد. با این حال، با در نظر گرفتن آب و هوای استان همدان که در زمستان سردسیر است، نیمهی اول سال و ماههای گرم سال (بهار و تابستان) به عنوان بهترین زمان برای سفر به این منطقه و بازدید از غار علیصدر پیشنهاد میشود. در این فصول، علاوه بر لذت بردن از هوای دلپذیر داخل غار، میتوانید از طبیعت سرسبز و جاذبههای گردشگری دیگر اطراف همدان نیز بهرهمند شوید.
غوطهوری در سکوت و زیبایی: تجربهی بازدید از غار علیصدر
تجربهی بازدید از غار علیصدر، فراتر از یک گردش معمولی است؛ این یک سفر غوطهور شدن در سکوت و زیبایی اعماق زمین است. با قدم گذاشتن به داخل غار، تاریکی مرموزی شما را در بر میگیرد و صدای آرام و دلنشین چکیدن آب و انعکاس آن در فضای غار، تنها همدم شما خواهد بود. سوار بر قایقها میشوید و به آرامی در رودخانهی زیرزمینی زلال پیش میروید. تابش نور بر سازه های آهکی، اشکال خیالانگیزی را پدید میآورد که هر بینندهای را به تحسین وادار میکند.

احساس شگفتی و حیرت در تمام طول مسیر با شما همراه است. گویی وارد دنیایی دیگر شدهاید، جایی که زمان از حرکت باز ایستاده و هنر دست طبیعت در طول میلیونها سال، شاهکارهایی بیبدیل را خلق کرده است. تماشای استالاکتیتها و استالاگمیتهای عظیمالجثه، با اشکال و رنگهای متنوع، و قایقسواری در میان دالانهای باریک و عریض، لحظاتی فراموشنشدنی را رقم میزند. در پایان سفر، با کولهباری از خاطرات شگفتانگیز و تقدیر و سپاسگزاری از زیبایی و عظمت طبیعت، از غار خارج خواهید شد و تا مدتها، پژواک سکوت و زیبایی غار علیصدر در ذهن شما باقی خواهد ماند.
غارهای مشابه علیصدر در ایران و جهان
بطور قطع نمی توان غار علیصدر همدان را با غار دیگری مشابهت داد. اما غار Waitomo در نیوزیلند با غار علیصدر در ایران از جهاتی شباهت دارند. غار علیصدر به دلیل وسعت، طولانیترین مسیر قایقرانی در یک غار آبی و ویژگیهای منحصربهفرد زمینشناسی خود، در نوع خود بینظیر است. احتمالاً غارهای آبی دیگری با ویژگیهای خاص در نقاط مختلف جهان وجود دارند، اما یافتن غاری که به طور کامل با غار علیصدر قابل مقایسه باشد، هنوز کشف نشده.

لیستی از غارهای اعجاب انگیز و دیدنی در ایران و جهان:
- غار کتله خور (ایران): این غار نیز یک غار آبی است، البته نه به بزرگی علیصدر و در استان زنجان ایران قرار دارد.
- غار Waitomo (نیوزیلند): این غارها بهخاطر آبراههای زیرزمینی و غارهایی با نور کرمهای درخشان شناخته میشوند که تجربهای مشابه کاوش در غار آبی را ارائه میدهند.
- Sơn Đoòng (ویتنام): این غار بزرگترین غار جهان است که دارای سیستم زیرزمینی وسیعی از جمله رودخانهها و آبشارها است که آن را به تجربهای منحصربفرد و حیرتانگیز تبدیل کرده است.
- غار رید فلوت (چین): این غار به دلیل استالاکتیتها و استالاگمیتهای خیرهکننده و همچنین سیستم رودخانهای آن که به بازدیدکنندگان اجازه میدهد با قایق غار را کشف کنند، شناخته شده است.
- Thrihnukagigur (ایسلند): این غار یک غار لوله گدازه ای عظیم است که رودخانه بزرگی از میان آن می گذرد و منظره ای منحصر به فرد و چشمگیر را ایجاد می کند.
- Actun Tunichil Muknal (بلیز): این غار یک سایت باستانی مایا است که شامل اسکلت، سرامیک و ظروف سنگی است.
- غارهای لونگیو (چین): اینها شبکه ای از غارهای زیرزمینی هستند که توسط انسان تراشیده شده اند و به دلیل معماری و تاریخ منحصر به فرد خود شناخته شده اند.
- غار فینگال (اسکاتلند): این غار به دلیل ستون های شش ضلعی بازالتی منحصر به فردش که در اثر فعالیت های آتشفشانی شکل گرفته اند، شناخته شده است.
- غارهای پاک او (لائوس): این غارها مملو از هزاران مجسمه بودا هستند و یک مقصد گردشگری محبوب هستند.
- کلیسای جامع مرمر (شیلی): این غار با دیوارهای مرمرین و سازندهایش یک شگفتی طبیعی خیره کننده است و مقصدی محبوب برای تورهای قایق است.
- غار آبی (ایتالیا): این غار به دلیل نور آبی خیرهکنندهاش شناخته میشود که ناشی از نحوه عبور نور خورشید از آب است.
- غار یخی چما (ایران): این غار به دلیل تشکیلات یخ دائمی اش که حاصل آب و هوای سرد و قرار گرفتن غار در دره ای عمیق است، شناخته شده است. این غار در شهرستان کوهرنگ از توابع استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
- غار سنگتراشان (ایران): این غار با چندین دالان، ستون و دهانه، بزرگترین غار دست ساز جهان است. این غار در 3 کیلومتری جهرم واقع شده است
- کوه پاراو (اندونزی): این غار به غار اورست جهان معروف است و با عمق ۷۵۱ متر و درجه سختی D5 یکی از سخت ترین غارها برای غارنوردی است.

کشف و کاوش اولیه غار علیصدر
اهالی روستای علیصدر و مناطق پیرامون آن از دیرباز از وجود این غار اطلاع داشتند و از آب آن استفاده میکردند. آنها حتی با هدایت آبهای مازاد نهر سراب به درون غار، از آن به عنوان مخزن و سد بهره میبردند.

نخستین کاوش حرفهای و برنامهریزیشده غار علیصدر
با این حال، نخستین کاوش حرفهای و برنامهریزیشده غار علیصدر در تاریخ ۵ مهرماه ۱۳۴۲ ( برابر با ۵ اکتبر ۱۹۶۳) صورت گرفت. این برنامه اکتشافی توسط یک گروه ۱۴ نفره از هیئت کوهنوردی همدان به سرپرستی محمدطاهر همایونی اجرا شد. این گروه موفق شد با استفاده از تجهیزات ابتدایی نظیر فانوس و تیوپ لاستیکی، در دریاچه غار پیمایش کرده و از شاخهها و تالارهای گوناگون آن بازدید نماید و اطلاعات اولیهای درباره وسعت و عمق آن گردآوری کند.
کاوشگران اولیه غار علیصدر همدان
بر اساس گزارشهای خبری، آقای عینالله بختیاریفر به عنوان یکی از کاشفان غار علیصدر معرفی شده است. وی ذکر کرده است که در زمان کشف غار، به عنوان نیروی سپاه دانش در منطقه کبودرآهنگ خدمت میکرده و با راهنمایی اهالی بومی و یاری دوستانش، در کشف و شناسایی مسیرهای درون غار مشارکت داشته است.
چهره برجسته دیگر در کشف غار، مصطفی (اکبر) صلاحی است. ایشان در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۲۳ (۱۴ مهر ۱۴۰۲) درگذشت و از وی به عنوان یکی از کاشفان غار یاد میشود. بنا بر گزارشها، در سال ۱۹۶۰ (۱۳۳۹ شمسی)، مصطفی صلاحی عضو تیمی به سرپرستی حسن ابریشمی بوده است که موفق به کشف غار شدند و پژوهشهای مربوط به آب آن را در سال ۱۹۶۳ (۱۳۴۲) به پایان رساندند.

بنای یادبود کاشفان غارعلیصدر همدان
اگرچه اهالی محل از پیش با غار آشنایی داشتند، اما کشف رسمی و کاوش اولیه به تیم ۱۴ نفره هیئت کوهنوردی همدان به سرپرستی محمدطاهر همایونی در سال ۱۹۶۳ نسبت داده میشود. افرادی چون عینالله بختیاریفر، مصطفی (اکبر) صلاحی و فریدون اسماعیلزاده نیز به عنوان کاشفان کلیدی غار شناخته میشوند. علاوه بر این، عبدالله حاجیلو نقشی حیاتی در آمادهسازی غار برای بازدید عموم ایفا نمود. فریدون اسماعیلزاده، که در تاریخ ۸ نوامبر ۲۰۰۵ (هفدهم آبان ماه ۱۳۸۴) درگذشت، نیز به عنوان کوهنوردی پیشکسوت و یکی دیگر از کاشفان غار معرفی شده است.
غار علیصدر، تجربهای برای تمام عمر
غار علیصدر، فراتر از یک مکان دیدنی، یک تجربهی عمیق و تاثیرگذار است. سفری به اعماق زمین، آشنایی با تاریخچهی میلیونها سالهی سیارهی ما، و غرق شدن در زیباییهای بیبدیل طبیعت، همگی در بازدید از غار علیصدر شگفتانگیز گرد هم آمدهاند. اگر به دنبال ماجراجویی، کشف ناشناختهها و تجربهای منحصربهفرد هستید، غار علیصدر بیشک یکی از بهترین گزینههای پیش روی شما خواهد بود. این سفر به قلب زمین، خاطراتی را برای شما رقم خواهد زد که تا پایان عمر با شما همراه خواهند بود. پس، برنامهریزی کنید و به دیدار بزرگترین غار آبی جهان، غار علیصدر بشتابید.
منبع : همدان 18




