جاهای دیدنی همدان را کشف کنید!
جاهای دیدنی همدان، این شهر کهن با قدمتی هزاران ساله، نه فقط یک نقطه بر نقشه ایران، بلکه کتابی قطور از تاریخ و تمدن این سرزمین است. لقب “پایتخت تاریخ و تمدن ایران” برازنده این شهر است که در دامنههای استوار الوند خفته و یادگارهای بیشماری از دورانهای مختلف را در دل خود جای داده است. جاهای دیدنی همدان از تپههای باستانی هگمتانه، نخستین پایتخت مادها، تا آرامگاههای باشکوه دانشمندان و شاعران نامی، به واقع همدان هر گوشهاش داستانی برای گفتن دارد.
اگر آمادهاید تا در کوچهپسکوچههای این شهر باستانی قدم بزنید و به صدای تاریخ گوش فرا دهید، با ما همراه شوید تا شما را با شگفتانگیزترین جاهای دیدنی همدان آشنا کنیم. این مقاله، راهنمای جامعی است برای کشف جاذبههای تاریخی، طبیعی و فرهنگی همدان نگین غرب ایران است.
جاهای دیدنی همدان: آثار باستانی و تاریخی همدان
همدان، به حق، موزهای روباز از تاریخ ایران است. قدمت این شهر به دوران مادها باز میگردد و در طول قرون متمادی، شاهد فراز و نشیبهای بسیاری بوده است. جاهای دیدنی همدان و آثار باستانی همدان، گواه این مدعاست. در این بخش به معرفی برخی جاهای دیدنی همدان می پردازیم.
- مجموعه تاریخی هگمتانه (تپه هگمتانه):
قلب تپنده تاریخ بدون شک، تپه هگمتانه، گل سرسبد آثار باستانی همدان است که به تازگی به ثبت جهانی رسیده است. گمان است که این محوطه 3000 ساله، بقایای شهر باستانی هگمتانه، پایتخت نخستین امپراتوری ایران، مادها، را در خود جای داده است. کاوشهای باستانشناسی در این تپه، ساختار منظم شهر با معابر سنگفرش و کانالهای آبرسانی را آشکار ساخته است.
- جاهای دیدنی تپه هگمتانه
موزه هگمتانه در این مجموعه، آثار ارزشمندی از دورههای مختلف تاریخی از جمله دوران ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی را به نمایش میگذارد. همچنین، کلیسای گریگوری استفان با قدمت 1676 میلادی در بخش شرقی تپه هگمتانه واقع شده است که نشان از همزیستی اقوام و ادیان در این شهر دارد. بازدید از هگمتانه، سفری به اعماق تاریخ ایران است. برای بازدید از این محوطه باستانی و موزه هگمتانه باید ورودی پرداخت کنید.
- آرامگاه بوعلی سینا
یادبود حکیم هزارهها آرامگاه بوعلی سینا، نماد شهر همدان و افتخاری برای ایران است. این بنا و مقبره باشکوه، با الهام از معماری دوره زندگی بوعلی سینا و با اقتباس از قدیمیترین بنای تاریخدار اسلامی، برج گنبد قابوس، طراحی شده است. تلفیق دو سبک معماری ایران باستان و بعد از اسلام در این بنا، جلوهای خاص به آن بخشیده است.
- دیدنی های آرامگاه پور سینا
در تالار جنوبی آرامگاه، موزهای فعال وجود دارد که سکهها، سفالینهها، اشیای برنزی و دیگر آثار کشفشده مربوط به هزارههای قبل از میلاد و دوران اسلامی را در خود جای داده است. در تالار شمالی نیز، کتابخانهای نفیس با بیش از هشت هزار جلد کتاب خطی و چاپی ایرانی و خارجی قرار دارد. جالب است بدانید که 10 ستون این بنا، نمادی از 10 قرن پس از بوعلی سینا است. آرامگاه عارف قزوینی، شاعر و تصنیفساز دوره مشروطه، نیز در همین مجموعه قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۶۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. طراح و سازنده بنای کنونی آرامگاه بوعلی سینا مهندس برجسته ایرانی هوشنگ سیحون است.
- آرامگاه باباطاهر عریان
مأمن شاعر دلسوخته آرامگاه باباطاهر عریان، شاعر و عارف نامی قرن چهارم و پنجم هجری، در بالای تپهای کمارتفاع در همدان قرار دارد. بنای فعلی این آرامگاه با طرحی هشت ضلعی در سال 1344 شمسی بنا شده است، اما قدمت آرامگاه اصلی به دوره سلجوقیان و قرن ششم میرسد. باباطاهر به دوبیتیهای شورانگیزش به زبان لری مشهور است. در محوطه داخلی آرامگاه، 24 دوبیتی از او بر روی 24 قطعه سنگ زیبا حک شده است. این مکان، فضایی روحانی و آرامشبخش دارد. برای بازدید از آرامگاه باباطاهر باید ورودی پرداخت نمایید.
- بازار همدان
نبض تجارت و فرهنگ بازار قدیمی همدان، با معماری اسلامی خاص خود، یادگاری از دوران قاجار است. این بازار که در مرکز شهر واقع شده، شامل راستههای مختلفی از جمله آهنگرها، چاقوفروشها، زرگرها و کفش دوزخانه و تعدادی کاروانسرا است. کاروانسراهای تاریخی متعددی مانند کاروانسرای شریفیه، کاروانسرای حسینخانی، کاروانسرای گلشن و کاروانسرای میرزا کاظم (گمرک) نیز در دل این بازار جای گرفتهاند. بازار همدان، علاوه بر اهمیت تجاری، به دلیل بافت تاریخی و فعال بودن مشاغل سنتی، جاذبهای فرهنگی و گردشگری نیز محسوب میشود. در دل این بازار سراها، مسجد، کنیسه نیز وجود دارد که نشانگر جاری بودن زندگی و تجارت در قدیم همدان است.
- گنبد علویان
شاهکار معماری سلجوقی گنبد علویان، یکی از شاهکارهای معماری پس از اسلام در همدان است که به یادگار از دوران سلجوقیان مانده است. این بنا در ابتدا به عنوان مسجد توسط خاندان علویان بنا شد و بعدها سرداب آن به مقبره خانوادگی تبدیل گشت. معماری اسلامی منحصر به فرد، تزئینات گچبری پرنقش و نگار و کتیبههای کوفی از ویژگیهای برجسته این گنبد است. گنبد علویان با معماری خاص و گچبریهای زیبایش، نمونهای بینظیر در هنر بعد از اسلام به شمار میرود.
- مسجد جامع همدان
میراثی از دوره قاجار مسجد جامع همدان، نزدیک به میدان مرکزی شهر و در محدوده بازار واقع شده است. بنای فعلی مسجد به سبک مساجد دوره فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است و احتمالاً در همان دوره یا دوره محمدشاه قاجار بنیان نهاده شده است. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بنای قدیمیتری در این مکان وجود داشته است. مسجد جامع دارای سه در ورودی با تزئینات جذاب و معماری چشمنواز است.
- آرامگاه استر و مردخای
زیارتگاه یهودیان جهان آرامگاه استر و مردخای، از مهمترین زیارتگاههای یهودیان در ایران و جهان است. این آرامگاه که به ثبت ملی رسیده است، مدفن ملکه استر، همسر خشایارشاه، و عموی او مردخای است که نقش مهمی در حفظ جان یهودیان ایفا کردند. قدمت بنا به دوره هخامنشیان میرسد، اما گنبد فعلی در قرن هفتم و هشتم هجری ساخته شده است. کتیبههایی به زبان عبری در داخل آرامگاه دیده میشود.
- مجسمه شیر سنگی
نگهبان کهن شهر مجسمه شیر سنگی، یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان برای علاقهمندان به تاریخ است. این مجسمه در میان میدانی با همین نام قرار گرفته است و برخی قدمت آن را به دوران مادها و برخی دیگر به دوران اشکانیان نسبت میدهند. روزگاری این شیر را دورکننده طلسم میدانستند و به همین دلیل داستانهای عجیبی پیرامون آن شکل گرفته است.
- حمام کبابیان
حمام کبابیان واقع در شهر همدان و محدوده چهارراه کبابیان واقع شده است. دوره ساخت حمام کبابیان مربوط به اواخر قاجار است. این حمام قاجاری با دو بخش گرمینه و سربینه به ثبت آثار ملی ایران رسیده و بسیار دیدنی است.
- حمام تاریخی قلعه
از نظافت تا موزه مردمشناسی حمام قلعه با معماری ایرانی و متعلق به دوره قاجار است. این حمام در محله قدیمی قاشقتراشان واقع شده و دارای دو بخش سرد و گرم و ورودی هشتیشکل است. پس از مرمت و بازسازی در سال 1387، این حمام به موزه مردمشناسی همدان تبدیل شده است و آداب و رسوم مردم این شهر را به نمایش میگذارد. همچنین، یک سفرهخانه سنتی نیز در داخل حمام راهاندازی شده است.
- برج قربان
یادگاری از قرون میانه برج قربان، بنایی تاریخی با قدمت حدود قرن هفتم یا هشتم هجری است. در گذشته این مجموعه شامل مدرسه، مسجد و کتابخانه بوده است که امروزه تنها برج آن باقی مانده است. این برج مدفن حسن بن عطار حافظ ابوالعلا همدانی و گروهی از امرای سلجوقی است. روایات مختلفی درباره نامگذاری این برج وجود دارد.
- کتیبه های گنجنامه
ستایش اهورامزدا در مجموعه گنجنامه، دو سنگ نوشته با قدمت حدود 2500 سال قرار دارند که یکی مربوط به داریوش کبیر و دیگری به خشایارشاه است. این کتیبهها به سه زبان پارسی باستان، ایلامی و بابلی نوشته شدهاند و ستایشی برای اهورامزدا و نشانهای از اقتدار هخامنشیان هستند. این کتیبهها در گذشته با نامهای مختلفی مانند جنگنامه و گنجنامه شناخته میشدند.
جاهای دیدنی همدان، کشف شگفتیهای طبیعت همدان
علاوه بر غنای تاریخی، همدان از جاذبههای طبیعی بینظیری نیز برخوردار است. طبیعت بکر و کوهستانی این منطقه، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب میکند. در ادامه به معرفی برخی از جاهای دیدنی همدان که به عنوان شگفتیهای طبیعت همدان از آنها یاد می شود پرداخته ایم.
- غار علیصدر
طولانیترین غار آبی جهان غار علیصدر، یکی از شگفتانگیزترین جاذبههای طبیعی همدان و از مهمترین غارهای آبی جهان است. این غار که بیستوسومین اثر طبیعی ملی ایران است، در حدود 75 کیلومتری شمال غربی شهر همدان واقع شده است. طولانیترین مسیر قایقرانی در جهان در این غار انجام میشود. تماشای فضای درونی غار در مسیر طولانی قایقسواری، تجربهای منحصربهفرد و شبیه به خواندن یک کتاب زمینشناسی از نزدیک است. عمق غار در برخی نقاط به 55 متر میرسد. آب این غار بسیار سرد و بدون بو و رنگ است.
- دشت میشان (میدان میشان)
تفرجگاه کوهنوردان دشت میشان، واقع در نزدیکی قله الوند، محلی زیبا برای طبیعتگردی است. آبشار و سنگنوشتههای گنجنامه نیز در این دشت قرار دارند. دشت میشان با جلوه سرسبز طبیعت، پذیرای گردشگران طبیعتدوست است. البته، گردش در این دشت نیازمند تجهیزات مناسب طبیعتگردی و کفش مخصوص است.
- تخت نادر
بام دیگری بر فراز الوند تخت نادر، دشتی زیبا در مسیر صعود به قله الوند است. این محوطه با مساحت یک و نیم هکتار با چمن پوشیده شده و با کوههای صخرهای و چشمه پرآب الوند احاطه شده است. برای دیدن این منطقه، نیاز به تجهیزات کوهنوردی است.
- دره مرادبیگ
چشماندازی بینظیر دره مرادبیگ، یکی از جاذبههای طبیعی همدان است که بیشتر به خاطر چشمانداز بینظیرش شهرت دارد. گردش در این دره نیازمند کفش مناسب و تجهیزات طبیعتگردی است. قلعه بهمن میرزا و امامزاده پیررحمان از جمله دیدنیهای این منطقه هستند.
- سراب گاماسیاب
سرچشمه رودهای پرآب سراب گاماسیاب در جنوب شرقی نهاوند واقع شده و سرچشمه یکی از بلندترین رودهای ایران است. آب جاری از چشمههای این سراب به قدری سرد است که نمیتوان دست را در آن نگه داشت. این سراب، یکی از پرآبترین و زیباترین چشمههای ایران است.
- تالاب آبشینه
دریاچه پشت سد تالاب آبشینه، در واقع دریاچه پشت سد آبشینه است که بر روی رودخانه آبشینه قرار دارد.
- دره عباسآباد
تفرجگاه شبانه روزی دره عباسآباد، در مسیر گنجنامه واقع شده و امروزه به یک مجتمع تفریحی و توریستی تبدیل شده است. چشمانداز بینظیر از دره سرسبز و شهر همدان از بالای این تپه، بهویژه در شب، بسیار دیدنی است. دریاچه مصنوعی و رستوران مدرن نیز در این محوطه ساخته شده است.
- سد اکباتان
دریاچهای در دل طبیعت سد اکباتان در 11 کیلومتری جنوب شرقی همدان قرار دارد و یک جاذبه گردشگری محبوب است. این سد بزرگ در محل تلاقی دو رودخانه ساخته شده است. اطراف دریاچه امکانات تفریحی و رستورانهای متعددی وجود دارد.
- شهر زیر زمینی ارزانفود
یکی از شهر های زیر زمینی دستکند در همدان در منطقه روستای ارزانفود واقع شده است. منطقه شهر زیر زمینی ارزانفود طی چند سال گذشته کشف و اکتشاف شده است. این شهر زیر زمینی در چند طبقه و بخش های مختلف است
- روستای ورکانه
معماری سنگی بینظیر روستای ورکانه در 20 کیلومتری جنوب شرقی همدان واقع شده و به دلیل معماری سنگی منحصر به فرد خانههایش شهرت دارد. قدمت این روستا به دوران صفوی میرسد. طبیعت زیبای منطقه و اقامتگاههای بومگردی نیز از دیگر جاذبههای ورکانه است.
- روستای سیمین
سرزمین سرابها روستای سیمین (سیمین ابرو) به سرزمین سرابهای زیبا در استان همدان معروف است. بافت قدیمی، معماری سنگی و چوبی و سرابهای پرآب از ویژگیهای این روستا است.
- چشمه فرشه
چشمه ای جوشان در دل الوند چشمه فرشه در میان کوههای الوند میجوشد و برای آبیاری باغهای روستاهای اطراف استفاده میشود. این چشمه نیز در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
- سراب گیان
طراوت در جنوب نهاوند سراب گیان، چشمهای پرآب و زیبا در نزدیکی نهاوند است که با درختان چنار بلند احاطه شده است. این سراب در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
- مینی ورلد ملایر
پارکی در ابعاد منیاتوری و بسیار جذاب که در شهر ملایر واقع شده است. پارک مینی ورلد ملایر با وسعت 48 هکتاری مکانی که در آن سازه های تاریخی ایران و جهان را می توانید مشاهده کنید. فضایی بی نظیر برای عکاسی به همراه خانواده.
جاهای دیدنی همدان،گنجینههای فرهنگ و هنر
همدان دارای موزههای متنوعی است که هر کدام دریچهای به سوی تاریخ، فرهنگ و طبیعت این سرزمین میگشایند.
- موزه هگمتانه
این موزه بخشی از محوطه تاریخی تپه هگمتانه است. در این موزه سفالینه های کشف شده در هکمتانه و همدان، همچنین کتاب های تاریخی، ظروف منقش و سکه های قدیمی به چشم می خود. همچنین شالی ستون های قدیمی که در این منطقه کشف شدهاند. در حیاط جنبی موزه می توانید ستون ها و سنگ قبرهای کنده کاری شده تاریخی را مشاهده کنید. برخی از این سنگ نگاره ها به همراه سنگ آسیاب و بقایای ستون های کشف شده مربوط به دوره های قبل از اسلام می باشند. همچنین بقایای سالم اسکلت های انسانی با داستانهای تاریخی جذاب در این موزه از جلوه های موزه هگمتانه است.
- سایت موزه میدان امام (مرکز شهر همدان)
سایت موزه میدان همدان یکی از جذابترین و بی بدیلترین سایت موزه های تاریخی جهان محسوب می شود و در نوع خود کم نظیر است. سایت موزه میدان امام که طی چند سال اخیر به واسطه تغییر میدان اصلی شهر کشف گردید و بازدید از آن برای عموم رایگان است.
- موزه بوعلی سینا
این موزه در ساختمان های جنبی آرامگاه بوعلی سینا واقع شده است. در فضای موزه بوعلی سینا انواع گیاهان دارویی، ظروف باستانی و ابزارهای پزشکی قدیم به چشم می خورد.
- موزه مردمشناسی همدان، آمادای
این موزه واقه در ساختمانی در محل دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان دارای دو طبقه می باشد. طبقه اول بخش انسانی موزه و طبقه دوم بخش حیات وحش را شامل می شوند.
- موزه تاریخ طبیعی همدان
در انتهای بلوار آزادگان قرار دارد و شامل انواع گونههای حیوانی، گیاهی و طبیعی مربوط به اقلیم استان همدان، ایران و جهان است. این موزه وابسته به دانشگاه بوعلی سینا می باشد و بازدید از برای کودکان بسیار جذاب می تواند باشد.
- موزه دفاع مقدس همدان
یکی از جاهای دیدنی همدان موزه دفاع مقدس است. این موزه در میدان قائم مسیر جاده گنج نامه واقع شده و به دو بخش سرپوشیده و روباز تقسیم میشود که یادآور دوران جنگ تحمیلی و رشادتهای مردم دیار همدان است. در این موزه ادوات نظامی مختلف و تجهیزات جنگی به نمایش درآمده است. همچنین وجود مجسمه های در فضاهای شبیه سازی شده جنگ از جلوه های دیدنی این موزه است.
جاهای دیدنی همدان، تجربهای متفاوت از سفر
همدان در هر فصلی زیباییهای خاص خود را دارد و به همین واسطه جاهای دیدنی همدان محدود به فصل خاصی نمیشود.
- فصل بهار همدان
با آب و هوای خنک و مطبوع، بهترین زمان برای بازدید از تمامی جاذبههای طبیعی و تاریخی است. سرسبزی دشتها و شکوفههای درختان، طراوت خاصی به شهر میبخشد.
- فصل تابستان همدان
هوای همدان در تابستان نیز نسبت به بسیاری از نقاط کشور خنکتر است و فرصت مناسبی برای گشت و گذار در طبیعت و بازدید از آثار تاریخی فراهم میکند.
- فصل پاییز همدان
طبیعت رنگارنگ همدان در پاییز بسیار دیدنی است و خلوتتر بودن شهر، فرصت مناسبی برای لذت بردن از جاذبهها فراهم میکند.
- فصل زمستان همدان
منظره برفی شهر و کوههای الوند بسیار تماشایی است و پیست اسکی تاریک دره، میزبان علاقهمندان به ورزشهای زمستانی است. بازدید از موزهها و بازارهای سنتی نیز در این فصل لذتبخش است.
جاهای دیدنی همدان ؛ شبهای همدان
گشت و گذار در کوچهپسکوچههای شهر و رفتن به بام همدان (منطقه عباس آباد) برای تماشای منظره شهر زیر نور ماه، تجربهای فراموشنشدنی است.
همدان با داشتن طیف گستردهای از جاذبههای تاریخی، طبیعی و فرهنگی، مقصدی جذاب برای هر نوع سلیقهای است. جاهای دیدنی همدان محدود به سلیقه خواصی نیست. این شهر کهن، با آغوشی باز، پذیرای گردشگرانی است که مشتاق شنیدن داستانهای نهفته در دل آثار باستانی و لذت بردن از زیباییهای طبیعت بکر آن هستند. سفر به همدان، سفری به عمق تاریخ و آغوش طبیعت است، تجربهای که خاطرات خوش آن تا همیشه در ذهن شما ماندگار خواهد ماند. در شبکه اجتماعی همدان 18 می توانید تجربه بازدید از جاهای دیدنی همدان را با دیگر دوستان خود به اشتراک بگذارید.
منبع: همدان 18
